به زبان ساده اعتماد به نفس احساسي است که فرد را نسبت به اين که شخصيتي صادق، توانمند و کارآمد است، مطمئن مي سازد. اعتماد به نفس به طور کلي در کساني بيشتر مشاهده مي شود که عزت نفس بالاتري داشته باشند. عزت نفس، ميزان ارزشي است که فرد براي خود قائل است. هر قدر احساس ارزشمندي شخص بالاتر باشد،
اعتماد به نفس او هم بيشتر بوده و در برابر بسياري از فشارها و آسيب هاي محيطي مقاوم تر خواهد بود.
عوامل تهديد کننده اعتماد به نفس کدامند>
اعتماد به نفس همه ما در شرايط دشوار و خاصي ضعيف مي شود. افراد مختلف به دلايل متفاوت، مستعد به افت اعتماد نفس هستند. ممکن است اعتماد به نفس فردي به دليل انتخاب نشدن در تيم فوتبال کاهش يابد و شخصي ديگر به دليل شکست در تاثير گذاري روي رييس خود در يک جلسه مهم. اعتماد به نفس هر کسي ممکناست کم و بيش با هر چيزي به مخاطره بيافتد. البته عوامل مشترکي هم وجود دارد هر کدام از ما مي خواهيم که شخص آرماني براي خانواده خود باشيم. از اين رو تلاش مي کنيم از نظر جسمي، سالم بوده و فردي باهوش، زيرک و داراي شخصيتي قوي باشيم. اگر هر يک از اين موارد از شما سلب شدنفسي عميق بکشيدو بدانيد همه ما افکاري مشابه داريم و در مورد شما اشتباهي رخ نداده است. داشتن اعتماد به نفس محکم و قوي، به شما در برنامه ريزي امور شغلي، خانوادگي و ساير موارد زندگي کمک مي کند. در زير چند روش براي افزايش اعتمادبه نفس به شما پيشنهاد مي شود که به کارگيري آن مي تواند مفيد باشد:
ارزش خود را بشناسيد: نسبت به همه توانمندي ها و آن چه انجام داده ايد آگاه باشيد. هر روز چند دقيقه براي يادآوري يا نوشتن نقش خود در محيط کاري، در زندگي عاطفي ، در مناسبات اجتماعي، در فعاليت اقتصادي و نظاير آن ها اختصاص دهيد. درک کنيد قادر به ارائه خدمات زيادي به جامعه هستيد تا احساس قدرت بيشتري داشته باشيد.
اهداف خود را تنظيم و پيگيري کنيد: تبديل يک آرزو به هدف و سپس، برنامه ريزي درست و انجام آن تا دستيابي به نتيجه مطلوب، کار بسيار رضايت بخشي است . وقتي شما نمره اي که براي خود در يک درس خاص هدف قرار داده ايد، رسيديدبه خود آفرين بگوييد و به احساس رضايتمندي ناشي از اجراي دقيق برنامه اي که تنظيم کرده بوديد، دقت کنيد.
آماده پذيرش شکست باشيد. پذيرش اين نکته که ممکن است در برنامه خود شکست بخوريد، يک امر کليدي است. در غير اين صورت، اگر شکست را به عنوان بخشي از زندگي نبينيد، کوچک ترين مشکلي که ايجاد مي کند اين است که «خويشتن» شما را متلاشي خواهد ساخت.خطر کنيد و ياد بگيريد گاهي شکست بخوريد.بي ترديد تلخي رد شدن در يک درس مهم، وقتي که وقتي که در آن درس بعدها با تلاش بيشتر نمره مطلوب را مي گيريد، به شيريني بيش تر مبدل مي شود.
يک حرفه يا هنر جديد ياد بگيريد. با فراگيري انجام يک کار جديد، به خودتان قوت قلب دوباره اي خواهيد داد که مي توانيد براي موقعيت هاي غير منتظره به خوبي درگير شويد.
براي نمونه، براي آموختن يک زبان جديد ثبت نام کنيد و در مورد يکي از شهرهاي کشور، از کتاب جغرافيا، اطلاعاتي فراهم کنيد و ياد بگيريد. از همه بهتر، از دوست «مکانيک» خود بخواهيد به شما ياد بدهد چگونه دوچرخه خود را پنچرگيري کنيد.
فعال باشيد: کم تحرکي جسمي، گاه منجر به کاهش فعاليت هاي ذهني مي شود. هر کسي ، بدون استثنا زماني از نظر جسمي، متناسب و موزون باشد، احساس بهتري دارد. ورزش به شما روحيه ای شاداب مي دهد و در درازمدت، احساس خواهيد کرد براي انجام هر کاري توانا هستيد.
به آراستگي و ظاهر خود برسيد: براي کساني که کم و بيش هميشه مشکل اعتماد به نفس دارند، بي توجهي به ظاهر خود، آخرين علامتي است که نشان مي دهد احساس ارزشمندي در آن ها به پايين ترين حد رسيده است. اين که ظاهر شما چگونه باشد به اين معناست که عالم هستي شما را چگونه مي بينيد. بنابراين ازظاهر خود غفلت نکنيد. اگر موقع ترک خانه ، از ظاهر خود احساس رضايت کرده و متوجه شويد که از نظر ديگران نيز فردي آراسته و مرتب محسوب مي شويد، آن گاه در اعتماد به نفس خود تغيير مثبت شگفتي را کشف و درک خواهيد کرد. بنابراين در انظار خوب ظاهر شويد و با قامتي راست قدم بزنيد.
دوستاني شايسته انتخاب کنيد: به خاطر داشته باشيد فقط با کساني ارتباط برقرار کنيد که بتوانيد با آن ها رابطه اي همراه با احترام متقابل داشته باشيد. کساني که قادر باشند در گفت و گو با شما روشنگر و هدايت کننده باشند. دوستي ، يک عامل بنيادي در افزايش اعتماد به نفس براي هر دو نفر است.وقتي دوست شما تشخيص مي دهد که شما براي مثال پرحرف هستيد، شما نيز متوجه اين خصلت خود شده و ممکن است سعي کنيد آن را کنترل کنيد.
از وقت خود درست و کامل بهره ببريد. علايق و مهارت هاي خود را نسبت به همه جنبه هاي زندگي خويش، حفظ کنيد. به عبارت ديگر، از سرگرمي هاي خود مثل مطالعه، نقاشي يا باغباني در منزل غفلت نکنيد . در ضمن، اجازه ندهيد شغل و تحصيل همه وقت آزادتان را به خود اختصاص دهد يا دوست جديدتان مانع پرداختن شما به علايق و سرگرمي هايتان شود. يادمان باشد، براي اين که بالاترين احساس مثبت را از خود داشته باشيم، بايد به تمام جنبه ها و عوامل وجودي خود توجه کنيم.
با جهان ارتباط خود را حفظ کنيد:خبرها را دنبال کنيد و سعي کنيد تا درباره هر چيز کوچکي، اطلاعاتي داشته باشيد. هر روز مطلب جديدي بياموزيد، تا اگر لازم شد بتوانيد در مورد آن اظهار نظر کنيد. از وقايع روزمره گرفته تا موضوعات تاريخي درازمدت. به اين ترتيب، احساس نخواهيد کرد که نسبت به آن چه در حال وقوع است، ناآگاه هستيد.
اجتماعي باشيد: با هرکسي، روش گفت و گوي مناسبي را به کار گيريد. مهارت هاي اجتماعي خود را تقويت کنيد. به اين ترتيب، در برخورد با مردم ، به ويژه افراد غريبه، مسلط تر و مطمئن تر خواهيد بود. در نتيجه، در موقعيت هاي ناآشنا، احساس ناامني يا تهديد نخواهيد کرد.
به نحو ايستادن خود توجه کنيد: اگر با سستي و بي حالي وشانه هاي افتاده صحبت مي کنيد و نسبت به آن چه انجام مي دهيد علاقه نشان نمي دهيد ،به اين معناست که اعتماد به نفس کافي نداريد. در هنگام صحبت کردن صاف بايستيد، سرتان را بالا بگيريد و تماس چشمي داشته باشيد.
با تمرين اين موارد نه تنها احساس مثبتي در ديگران نسبت به خود ايجاد مي کنيد، بلکه احساس قدرت بيشتري نيز مي کنيد.
در رديف و صف جلو قرار بگيريد: اکثر افراد در مدرسه، اداره و جلسات ترجيح مي دهند در رديف عقب قرار گيرند، چون از مورد توجه قرار گرفتن وحشت دارند. تصميم بگيريد براي رفع آن در رديف جلو بشينيد و بر ترس خود غلبه کنيد . نکته ديگر آن که افراد با اعتماد به نفس بالا سريع راه مي روند، آن ها هميشه جايي براي رفتن و ديدن دارند. حتي اگر عجله نداريد با انرژي حرکت کنيد. اين باعث مي شود مهم به نظر برسيد.
با صداي رسا صحبت کنيد. اگر جزو گروهي هستيد که از صحبت کردن با صداي بلند در جمع وحشت داريد، از همين حالا شروع کنيد. سعي کنيد حداقل يک بار در گروه با صداي رسا صحبت کنيد. بااين روش نه تنها اعتماد به نفس خود را بالا مي بريد بلکه در جمع دوستان تان محبوب تر نيز مي شويد.
سخنران خوبي باشيد. فرض کنيد مي خواهيد درباره اهداف و آرزوهاي خود سخنراني کنيد .سي تا شصت ثانيه از سخنراني را روي کاغذ بنويسيد و آن را در جلوي آينه با صداي بلند مانند يک سخنران بازگو کنيد. حتي مي توانيد در ذهن خود نيز آن را مرور کنيد. شايد اين کار برايتان قدري خنده دار به نظر برسد، اما باور کنيد مي تواند معجزه اي در بالابردن اعتماد به نفس شما باشد.
سپاسگزار باشيد. به جاي آن که به نداشته ها و نقاط ضعيف خود فکر کنيد، فهرستي از چيزهايي که داريد تهيه کنيد و هر روز زماني را به قدرداني و سپاسگزاري اختصاص دهيد. موفقيت هاي گذشته، مهارت هاي منحصر به فرد و حرکت هاي مثبت خود را مرور کنيد.
از ديگران تعريف کنيد. وقتي ما نسبت به خود احساس مثبت نداريم به توهين و غيبت ديگران مي پردازيم. براي تغيير آن بايدياد بگيريم از ديگران تعريف و از غيبت در مورد ديگران خودداري کنيد. با يافتن بهترين ها در ديگران بهترين ها را در خود درمي يابيد.
در فعاليت هايي شرکت کنيد که احتمال برتري شما زياد است. در برنامه هايي شرکت کنيد که احتمال موفقيت شما در آن بيشتر است. براي مثال شرکت در مسابقات کتاب خواني، جلسات خانوادگي، نقد فيلم، شعرخواني، تعمير وسايل منزل و… به اين ترتيب ثابت مي کنيد مي توانيد به توانايي هاي خود اطمينان داشته باشيد و اين موضوع اعتماد به نفس شما را تقويت خواهد کرد.
منبع: نشريه گزيده مديريت ۱۵۹
به کوشش: بهداد محمدي
