شرکت خودرو سازي پژو بزرگترين شرکت اتومبيل سازي کشور فرانسه و دومين شرکت بزرگ اتومبيل سازي در اروپا بعد از فولکس واگن آلمان است.پژو (به فرانسوي: Peugeot) و به معني كبوتر، نام شرکت خودروسازي فرانسوي است، که در سال ۱۸۱۰ توسط خانواده « اميل پژو» جهت ساخت آسيابهاي قهوه، در شهر فرانش-کنته، فرانسه تأسيس شد ولي ورود رسمي پژو به صنعت خودروسازي با توليد دوچرخه گراندباي توسط، آرماندپژو (بنيانگذار شرکت اتومبيل سازي پژو) فرزند اميل در سال ۱۸۸۲ آغاز شد.
تاريخچه
نخستين خودروي پژو که تنها چهار نمونه از آن ساخته شد خودرويي سه چرخ بود كه در سال ۱۸۸۹ توسط آرماند پژو و با همکاري گوتليب دايملر توليد گرديد. اين خودرو سه چرخ داراي يك موتور بخار با وزن سنگين بود كه حجم زيادي نيز اشغال مي کرد، و براي گرم شدن آن مدت زمان زيادي زمان لازم داشت.در سال ۱۸۹۰ استفاده از موتور بخار ممنوع شد و پيشنهاد گرديد، که در اتومبيل ها از موتورهاي سوختي، که توسط شرکت پنهارد و تحت ليسانس دايملر ساخته شده بود، استفاده شود. اين خودرو از بسياري از نمونه هاي پيشين خود پيشرفته تر بود.پژو اولين شرکتي بود، که تايرهاي لاستيکي را برروي خودروهاي خود نصب کرد و در سال ۱۸۹۵ تايرهاي بادي را برروي آنها قرار داد. در سال ۱۸۹۶ پژو اولين موتور خود را بدون کمک گوتليب دايملر توليد کرد و بعد از آن پيشرفتهاي مختلفي مانند امکانپذيري انتقال قواي محرکه زير خودرو به درون کاپوت حاصل شد و خودرو به معناي امروزي آن، شکل گرفت.در سال ۱۸۹۶ اولين موتور درونسوز توسط شرکت پژو ساخته شد و ديگر نيازي به خريد موتور از دايملر نبود. اولين مدل موتور ۶ کيلووات قدرت داشت، به صورت افقي در عقب قرار مي گرفت و در پژو تيپ ۱۵ نصب شد. پيشرفتهاي بعدي به اين صورت بود که موتور به قسمت جلوي خودرو منتقل شد و رينگ ها به ماشين اضافه شدند و اتومبيل ها به اتومبيل هاي مدرن شباهت پيدا کردند.
در سال ۱۸۹۸ آرماند پژو تصميم گرفت، براي تشکيل شرکت خود، از پژو جدا شود، تا تمرکز بيشتري روي اتومبيل داشته باشد. در سال ۱۹۰۱ توانست با توليد موتوري با حجم ۶۵۲ سيسي، قدرت ۵ اسب بخار، يک سيلندر و ظاهر سنتي، برنده مسابقات بهترين مدل آن سال شود.
در سال ۱۹۰۳ پژو اقدام به توليد موتورسيکلت نمود و از آن پس، موتورسيکلت هاي پژو، به سرعت جاي خود را در بازار باز کردند. در سال ۱۹۰۳ پژو حدود نيمي از خودروهاي بازار فرانسه را توليد مي کرد.
در سال ۱۹۰۷ اولين موتور شش سيلندر ساخته شده توسط پژو به نمايش گذاشته شد و همکاري توني هوبر به عنوان سازنده موتور آغاز شد.
بين سالهاي ۱۹۱۴ تا ۱۹۱۸ با شعله ور شدن جنگ جهاني اول در اروپا، پژو به توليد خودروهاي نظامي گوناگون، که از دوچرخه تا تانکهاي بزرگ را شامل مي شد، پرداخت. در سالهاي بعد از جنگ جهاني اول، خودرو به وسيله لازمي براي همه مبدل شد و ديگر يک وسيله تشريفاتي مختص قشر مرفه نبود.
با پايان جنگ در اروپا، طي قرن بيستم پژو توسعه يافت و در سال ۱۹۲۶ واحد دوچرخه پژو از شرکت مادر خود جدا شد و سايکل پژو را تشکيل داد.
سال ۱۹۲۹ سالي بود که نامگذاري امروزي پژو شکل گرفت. پژو ۲۰۱مدل جديد سال ۱۹۲۹،ارزانترين خودرو در بازار فرانسه و مدلي بود که علامت تجاري پژو را دارا بود. اين خودرو اولين خودروي توليد انبوه پژو بود. مدت زيادي از اين شکوفايي پژو نگذشته بود، که در دهه ۱۹۳۰ ميلادي دوران رکود اقتصادي آغاز شد.در زمان بحران مالي، فروش شرکت بسيار کاهش يافت، ولي شرکت توانست نجات پيدا کند. در سال ۱۹۳۳ اين شرکت مدل پژو ۴۰۲ را روانه بازار کرد که اولين مدلي بود که سقف آن قابليت جمع شدن داشت.
سال ۱۹۳۸ با آغاز جنگ جهاني دوم پژو مجبور شد کاميون و ون براي جنگ توليد کند؛ اما پس از پايان جنگ و در سال ۱۹۴۸ دوباره کار خود را با توليد پژو ۲۰۳ آغاز کرد. بعد از آن مدلهاي بسياري با همکاري شرکت طراحي ايتاليايي پنين فارينا مانند پژو ۵۰۴ عرضه کرد.
در ۱۹۵۸ فروش محصولات شرکت در ايتاليا آغاز شد و همکاري با شرکتهاي ديگر مانند رنو و ولوو افزايش يافت.
در سال ۱۹۷۴ پژو ۳۰ % از سهام سيتروئن را خريداري کرد و در ۱۹۷۵ اين شرکت را تصاحب نمود.در اين زمان بسياري از طرفداران سيتروئن اعتراض کردند، که با اين کار ابداعات و پيشرفتهاي افسانه اي شرکت سيتروئن افول مي کند. در نتيجه دو شرکت با يکديگر ادغام شدند و شرکت جديد نيز پژو سيتروئن نامگذاري شد، که برندهاي هر شرکت حفظ شود؛ اما از لحاظ منابع فني و تکنولوژي از تحقيقات يکديگر بهره مند شوند. در آن زمان سيتروئن دچار مشکلات مالي زيادي بود، ولي در عين حال، مدلهاي زيادي از خودرو را براي توليد نهايي طراحي نموده بود.
در سال ۱۹۷۸ شرکت پژو سيتروئن واحد اروپايي کرايسلر را به دليل بحرانهاي ايجاد شده در اين شرکت، از آن خود کرد. شرکت کرايسلر اروپا، بسيار فرسوده و داراي مدلهاي قديمي بود و در واقع اين سرمايه گذاري، مشکلات مالي بسياري براي پژو سيتروئن ايجاد کرد. در اوايل دهه ۱۹۸۰ ميلادي، پژو برند تالبوت را احيا کرد، تا بتواند سودي از کرايسلر به دست آورد و بخش اروپايي آن را از ورشکستگي نجات داد.تمامي اين سرمايه گذاريها باعث شد شرکت پول زيادي را خرج نمايد و دچار مشکلات مالي شود. در سال ۱۹۸۳ مدل موفق پژو ۲۰۵ ارائه شد و بسياري از هزينه هاي شرکت را پوشش داد. در ۱۹۹۰ با مديريت جين مارتين فولز در پژو سيتروئن براي نخستين بار مشارکت اين دو شرکت موفق عمل نمود.
پژو در سالهاي ۱۹۸۷ تا ۱۹۹۰ به طور مداوم در رالي معروف پاريس داکار قهرمان شد.فروش پژو در ايالات متحده با مدلهاي پژو ۴۰۵ و پژو ۵۰۵ در بين سالهاي ۱۹۹۰ تا ۱۹۹۱ شرکت را بعد از ۳۳ سال، به نقطه اوج خود رساند. همچنين پژو در سالهاي ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۰ تأمين موتورهاي مسابقات فـــرمول يک را عهده دار شد.اين شرکت اولين خودروي پژو ۲۰۶ خود را در ۱۲ دسامبر ۲۰۰۶ توليد نمود.در اواخر سال ۲۰۰۹ پژو دچار افول عملياتي و کاهش فروش شد که در پي آن فيليپ وارين به جاي کريستين استريف مديريت شرکت را به عهده گرفت.پژو اکنون بيش از ۲۰۰ هزار کارمند در سراسر جهان دارد و در سال ۲۰۱۲ فروشي بالغ بر ۵۴ ميليارد دلار را از آن خود کرد.
نامگذاري مدلهاي خودرو
پژو در نامگذاري مدلهايش، سبک خاصي دارد و از فرمول X0Y استفاده مي کند. X براي نشان دادن سايز خودرو و Y براي سال توليد خودرو، بکار مي رود؛ يعني هرچه رقم، بالاتر باشد، مدل خودرو، جديدتر است. در نتيجه بر پايه اين فرمول، پژو ۴۰۶، بزرگتر و جديدتر از پژو ۳۰۵ مي باشد. البته اين قاعده نامگذاري استثناهايي نيز دارد. براي مثال پژو ۳۰۹ پيش از پژو ۳۰۶ توليد شده است. نمونه ديگر پژو ۲۰۶ اسدبليو است، که اندازه اي در حدود يک پژو ۴۰Y دارد.اين رويه نامگذاري، در سال ۱۹۲۹ با عرضه مدل پژو ۲۰۱ آغاز شد. تمام مدلهاي پژو ۱۰۱ تا پژو ۹۰۹ اين شرکت به عنوان نامهاي تجاري مختص پژو ثبت شده اند. اما شرکتهاي ديگر نيز محصولاتي با نامهايي مشابه محصولات اين شرکت داشتند، که برخي از آنها مانند: پورشه ۹۰۱ که به پورشه ۹۱۱ تغيير نام داد و برخي ديگر مانند مدلهايي از فراري، که همان نام خود را حفظ کردند. جالب آنکه وجود صفر (۰) در وسط نامهاي اين مدلها، فلسفهاي خاص دارد. اين صفر نشان دهنده عددي است، که بر روي يک صفحه، در جلوي خودروهاي اوليه اين شرکت ظاهر مي شدند و سوراخ هندل اين خودروها، با اين صفر يکجا قرار مي گرفت. البته پژو قصد دارد که نامگذاري با چهار رقم (دو صفر در وسط) را در آينده، در پيش گيرد و اين رويه را، با نامگذاري مدل مفهومي (نمايشي) خود، به نام پژو ۴۰۰۲ آغاز کرد.
لوگوي پژو
اولين لوگوي پژو که در آن از طرح شير استفاده شده بود، براي تيغه اره ها و وسايل استيل اين شرکت، طراحي شد. در سال ۱۸۵۰ براي اولين بار، لوگوي شير براي شرکت برادران پژو ديده شد. در سال ۱۸۵۸ لوگو به طور رسمي ثبت شد.
اما لوگوي اصلي اين شرکت، با طرح شير، در سال ۱۹۳۳ به عنوان لوگوي جهاني پژو طراحي شد و اين لوگو، نخستين بار، برروي مدل پژو ۲۰۳ ظاهر شد. شيري که برروي ۲ پاي عقب خود بلند شده بود و يادآور نشان نظامي فرانش کنته (Franche-Comté)، زادگاه اصلي پژو بود.
منبع: همشهری آنلاین / به کوشش: مهدی وفائی