قهوه خور و چاي خورترين مردم دنيا را بشناسيد

تاريخ هنوز نتوانسته دريابد نخستين فردي که به جوشاندن قهوه قصد کرده وآن را نوشيد؛ چه کسي بوده است.آنچه هويدا مي نمايد، کاربرد قهوه به عنوان نوشيدني از روزگاران دور در آفريقا مرسوم بوده است. پاره اي از منابع تاريخي و ادبي سده هشتم هجري از شخصي با نام علي ابن عمر شازلي در يمن نام برده اند که قهوه نوشي را در سرزمين هاي اسلامي براي نخستين بار مرسوم کرده است.
قهوه و قهوه خانه
فارغ از درستي يا نادرستي گفتار فوق، نام قهوه و قهوه خانه در منابع مرتبط با سده دهم هجري به بعد، با يقين کامل مي توان اذعان کرد که در اين سده در عربستان، مصر، سوريه، عثماني و بسياري جاهاي ديگر قهوه نوشي رايج و قهوه خانه هاي متعدد برپا بوده است. امکان ورود قهوه به ايران و در پي آن بنا شدن قهوه خانه ها در ايران نيز ظاهراً در همين قرن و در پي روابط نظامي، سياسي، فرهنگي و اقتصادي گسترده صفويان با عثمانيان فراهم آمد. منابع تاريخي و حتي ادبي روزگار صفوي به معمول شدن نوشيدني قهوه در ميان ايرانيان به روزگار فرمانروايي شاه طهماسب صفوي اشاره کرده اند. با اين وجود، رشد بسيار سريع قهوه خانه در همه جاي ايران را بايد با دوران اقتدار شاه عباس بزرگ صفوي مرتبط دانست.
صرف چاي در قهوه خانه
از روزگار شاه صفي، صرف چاي نيز در ايران مرسوم شد و اندک اندک نوشيدن چاي در قهوه خانه ها نيز معمول شد. ورود چاي به ايران در عصر صفوي، نه از هند بلکه از ترکستان و چين انجام شده است. دوک هلشتاين که در عهد شاه صفي به ايران آمده بود در سفرنامه خويش آورده که چاي خانه ها محل آمد و شد افراد نجيب و محترم بوده است.
با فروافتادن سلسله صفوي، قهوه خانه ها رونق پيشين را از دست دادند. ظاهراً اوضاع ناآرام سياسي روزگار قدرت مداري افشاريان و زنديان (به جز دوره حکومت کريم خان) ، بزرگترين عامل اين کسادي بود. با روي کار آمدن قاجاريان و ثبات نسبي اوضاع سياسي داخلي ايران، رکود قهوه خانه ها به پايان رسيد و اندک اندک قهوه خانه هايي جديد آغاز به کار کردند.
در قهوه خانه هاي اين عهد، قهوه يافت نمي شد، زيرا که ذائقه ايراني به چاي بيشتر سازگار بود و درنتيجه قهوه چيان، دم دادن چاي را بهتر از جوش دادن قهوه فراگرفتند.
چاي خورترين مردم دنيا
چاي به عنوان دومين نوشيدني محبوب دنيا بعد از قهوه است. چاي در برخي کشورها طرفداران بيشتري دارد و گاهي به عنوان نمادي از فرهنگ و مهمان نـوازي يک فرهنگ به حساب مي آيد. در ايران، ترکيه و کشورهاي عربي تقريباً روز بدون چاي را نمي توان متصور شد و جالب اينست که اين کشورها از پرمصرف ترين کشورهاي مصرف کننده چاي هستند. البته فرهنگ مصرف چاي و نوع دم کردن آن هم در سرانه مصرف مهم هستند. در کشور ما مصرف چاي سياه رواج دارد و مصرف چاي سبز نيز با کشف خواص درماني آن رواج پيدا کرده است. در ادامه نگاهي خواهيم داشت به ليست بزرگترين کشورهاي مصرف کننده چاي در دنيا با واحد کيلوگرم مصرف ساليانه يک فرد در يک سال. در اين ليست ترکيه با سرانه ۸۷/۶ کيلوگرم براي هر شخص در صدر جدول و بعد از آن به ترتيب کشورهاي مراکش، ايرلند، موريتاني، انگلستان، امارات متحده عربي، کويت و قزاقستان قرار دارد. در اين ليست ايران با مصرف يک کيلو و پانصد گرم براي هر شخص در جايگاه دوازدهم قرار دارد.
قهوه خورترين مردم دنيا چه کساني هستند؟
ليست ده کشور اول مصرف کننده قهوه در دنيا با واحد تعداد فنجان قهوه در روز به اين ترتيب است:
در اين ليست هلند با تعداد۲/۴۱۴ فنجان قهوه در روز در صدر جدول و بعد از آن به ترتيب فنلاند، سوئد، دانمارک، آلمان، اسلواکي، صربستان، جمهوري چک، لهستان و نروژ قرار دارد. در اين جدول ايران با ۰/۱۶۹ فنجان قهوه در روز در رده ۵۶ قرار گرفته است.
منبع: هفته نامه غذا / به کوشش: عاطفه قنبری(شرکت پویا گستر)