راهکارهاي طلايي براي انجام دادن تکاليف کودکان توسط خودشان

واقعيت اين است براي بعضي دبستاني ها هيچ کاري سخت تر از انجام تکليف درسي نيست و والدين کلافه و خسته از تعيين انواع تنبيه و تشويق و تهديد و سرزنش درمي مانند چگونه بايد يکبار براي هميشه ضرورت انجام تکليف درسي را به کودکان بفهمانند.
طرح تکليف درسي براي صاحب نظران موضوع نسبتاً جديدي نيست بلکه از دير باز مطرح بوده و به دهه ۱۸۰۰ميلادي برمیگردد.
در اين رابطه پاگان اولين پژوهشگر آمريکايي بود که تاثير تکاليف درسي در پيشرفت دانش آموزان را مورد مطالعه قرارداد. تحقيقات انجام شده نشان مي دهد که تکاليف درسي در افزايش مهارت ها و عملکرد تحصيلي بسيار تاثير گذار است .
قبل از انجام هرگونه راهکاري ابتدا بايد از محيط مدرسه و معلم شروع کنيد مطمئن شويد که معلم ،مدير، همکلاسي و فضاي کلاس هيچ کدام موجب آزردگي کودک نشده است و بعد از آن سراغ خود او برويد، ببينيد آيا او اختلال در يادگيري دارد يا صرفاً نمی تواند تمرکز کند هر کدام از اين عوامل نياز به راهکار متفاوت دارد.
۱-با واقعيت کنار بيايد. در دوره اي که کـــودکانتان مي توانند تفريحات جذابي مانند بازي هاي الکترونيکي يا برنامه هاي تلويزيوني داشته باشد شما نبايد توقع داشته باشيد با علاقه مندي و اشتياق و بدون حواس پرتي پاي درس و مشق بنشيند. شما هم به عنوان پدر يا مادر اين موضوع را بپذيريد اما اين به معناي موافقت و تاييد کودک نيست. موضوع مهم فقط فهميدن احساس کودکي است که اطراف اش پر از سرگرمي و اتفاقات هيجان انگيز است.
۲-هدف از انجام تکليف درســي مشخص شود. هدف از تکليف تکـرار و تمرين دروس براي يادگيري بهتر دانش آموزان است. بنابراين تکاليف بايد هدفمند و اصولي باشد نه کاري براي وقت تلف کردن کودک.
۳-به کودک امکان انتخاب دهيد.بهتر است کودک بداند بعد از آمدن از مدرسه چه کاري بايد انجام دهد اگر مايل است اول تلويزيون ببيند و بعد به تکاليف خود بپردازد اين را تعيين کنيد و با هم به توافق برسيد. سعي کنيد انجام اولين تکليف مدرسه را براي يک کودک کلاس اولي به يک خاطره خوب و جذاب و توأم با نشاط تبديل کنيد.
۴-با کمک فرزند خود يک برنامه منظم براي انجام تکليف تهيه کنيد.برنامه را در يک محل مناسب و در ديد او نصب کنيد. در مقابل هر روز که تکليف آن را به موقع خوب و دقيق انجام داده يک علامت بزنيد و اگر تا آخر هفته تکاليف خود را خوب انجام دهد با توجه به تعداد ستاره ها جايزه به او بدهيد بهتر است جايزه مورد نظر را در همان حين برنامه ريزي معين کنيد و در آخر برنامه آن را يادداشت کنيد و يا براي کودکان کوچکتر شکل آن را بکشيد و به اين ترتيب عملکرد کودک دائماً جلوي چشم قـــــرار دارد و مسئوليت پذيـري نيز تقويت مي شود و به تدريج مي توانيد تعداد ستاره ها را براي دريافت جايزه افزايش دهید.
۵- والدين اصول فرزند پروري را به درستي اجرا کنند.
قاطعيت و جديت والدين در انجام کارها نقش تعيين کننده در حرف شنوي بچه ها در انجام کارهاي شان از جمله تکليف درسي دارد. والديني که قاطع و مصمم هستند کارهاي شان را به موقع انجام مي دهند در واقع الگوي عملي در اختيار کودک قرار میدهند.
علاوه بر قاطعيت، والدين بايد مهربان باشند و با مهر و محبت با کودک خود رفتار کنند.
۶-براي فرزندانتان محيطي ايده ال و مناسب فراهم کنيد. کـــــودک را از محيطي پر از وسايل بازي و تحريک کننده دور کنيد اتاقي که درس مي خواند نبايد شلوغ و پر رفت و آمد باشد هر چيزي که او را وسوسه مي کنند دور کنيد. البته اين نکته را فراموش نکنيد که کودک بايد ياد بگيرد در شرايط متفاوت و گاهي نامناسب درسش را بخواند اما براي شروع و براي ايجاد انگيزه اين روش ها مناسب و ضروري هستند.
۷-مدت زمان لازم براي انجام تکاليف توسط فرزندتان را بشناسيد.مهمترين نکته اي که والدين بايد به آن توجه کنند مدت زمان مفيدي است که براي انجام تکاليف لازم است اين زمان براي سنين مختلف و بسته به محيط و شرايط دانش آموز متفاوت است . صاحب نظران تعليم و تربيت مدت زمان لازم براي انجام تکاليف براي بچه هاي کودکستان تا پايه دوم ابتدايي ۱۰ تا ۲۰ دقيقه در هر روز براي پايه هاي بعدي دوره ابتدايي ۳۰ تا ۶۰ دقيقه پيشنهاد کردند. والدين نبايد به منظور يادگيري بهتر دانش آموز با اين تصور که هرچه زمان بيشتري صرف مطالعه شود، يادگيري نيز بيشتر خواهد شد کودک خود را مدت زيادي وادار به درس خواندن کنند.
۸-کودک را تشويق کلامي کنيد.تعريف و تمجيد و ناديده گرفتن بهموقع ضعفها میتواند ابزاري براي دادن انگيزه به کودکباشد تا وظايف و تکاليفش را انجام دهد. یادآوری اين که کودکخوب عمل میکند بسيار مهم است بهطور مثال چقدر کلمات را خوب روي خط نوشته اي.
۹-همزمان با کودک به کارهايتان برسيد. وقتي را که براي درس خواندن کودک مشخص کرده ايد را به کارهاي هيجان انگيز و وسوسه کننده نپردازيد. بهتر است همزمان با کودک شما هم مشغول درس خواندن و مطالعه و رسيدگي به کارهاي شخصي تان شويد همين روش ساده کودک راتشويق میکنند تا با تمرکز و انگيزه بيشتري درس بخواند.
۱۰-کودک را مجبور نکنيد. کودک بايد به تنهايي و مستقل از ديگران تکاليفش را انجام دهد. وقتي خودتان را بيش از حد درگير رفع مسائل مدرسه و انجام تکاليف میکنيد کودک را از هدف انجام تکليف دور میکنيد. تکاليف مدرسه بهترين راه براي تجربه کردن استقلال، مهارت يافتن در انجام کارهاي شخصي و اعتماد به نفس است اين فرصتها را از کودک نگيريد.
۱۱-ضعف هاي کوچک را ناديده بگيريد. اگر نتوانست به هدف دلخواه برسد و تمرينها را درست و کامل انجام دهد شما نبايد غر بزنيد يا تحقیر کنيد به جاي غرولند سعي کنيد يادآوري کنيد که براي رسيدن به اهداف بايد چگونه عمل کند. به کودک اميدواري بدهيد و بگوييد روز ديگر مي تواند دوباره تلاش کند تا موفق شود.
۱۲-ميز تحرير. ميز تحرير فرزندتان را به آنچه براي انجام تکاليف نياز دارد تجهيز کنيد (مداد، خودکار، نوار چسب، قيچي، خط کش، گونيا، پرگار، کاغذ چک نويس، فرهنگ لغت، تقويم روميزي و…) تا براي پيدا کردن وسايل مورد نيازش دست از کار نکشد.
۱۳- يک اسم جديد براي تکاليف مدرسه پيدا کنيد.يکي از راههايي که میتوانيد اين کلمه را از خانه خود حذف کنيد اين است که صرفنظر از اسمي که مدرسه به آن میدهد شما تکاليف را با نام ديگري همانند آموزش خانگي، تقويت ذهن، يا کلمه قديمي و ساده مطالعه خطاب کنيد. هميشه از کلماتي استفاده کنيد که نشاندهنده يادگيري و پيشرفت باشد.
۱۴- به کودکان اجازه دهيد با عواقب انجام ندادن تکاليف روبرو شوند. در صورتي که کودکان تکاليف را انجام ندهند معلمين معمولاً خيلي رفتار دوستانهاي با آن دانشآموزان نخواهند داشت. در صورتي که کودک شما به هیچوجه حاضر به انجام تکاليف خود نبود، به آنها اجازه دهيد رفتار معلم در روز بعد را تجربه کنند. به احتمال زياد بعد از آن شروع به انجام تکاليف خواهند کرد.
رعايت اين نکات از جانب والدين الزامي است!
کودک از اينکه درس و مشق مدرسه موجب پرخاشگري و ناراحتي مادر يا پدر شده است، از درس و مدرسه متنفر میشود. بنابراين با کودک بايد:
– آرام و متين باشيد.
– خوددار و باحوصله باشيد.
– اگر کودک مطلب يا دروس يا تمرينهايي را نتوانست حل کند يا بنويسد، باکمال آهستگي و شکيبايي توأم با شوق او را ياري دهيد.
– از دادوفرياد و پرخاشگري جداً خودداري کنيد.
– زماني که حوصله کافي نداريد با کودک تکاليف درسي انجام ندهيد.
– عادت به نظم و ترتيب و تميزي دفاتر را به کودک ياد بدهيد.
– با معلم او مراودۀ مستقيم و تلفني داشته باشيد.
– چون محيط مدرسه براي او ناآشناست از گمشدن اسباب و اثاثیه اش او را نترسانيد بلکه به وي گوشزد کنيد که اسباب و اثاثیه اش را همراه داشته باشد.
– بيشتر از جادۀ تشويق عبور کنيد و تنبيه را کنار بگذاريد.
– نسبت به نمراتش حساسيت زياد به خرج ندهيد، اما باحوصله او را بهسوي نمرۀ بهتر راهنمايي کنيد.
– در درس و مشق با تکرار و حوصله به او کمک کنيد.
– نسبت به هم شاگردان و دوستانش احساس محبت داشته باشيد و از مراوده مستقيم و تلفني کنترلشده، بهره بگيريد.
– مواظب پيشرفت يا عدم پيشرفت او باشيد.
– وسايل او را مورد بازديد قرار دهيد.
– دروسي که ضعيف است براي جبران آن تلاش کنيد. – غذا و خواب او را کنترل کنيد.
مراقب باشيد: جايزه دادن و تشويق کودکان براي انجام تکاليف با رشوه دادن به آنها براي انجام تکاليفشان فرق مي کند. هيچوقت براي انجام تکاليف به کودکان رشوه ندهيد، وگرنه هميشه دنبال رشوه خواهند بود.
سخن آخر: ممکن است کودک تان بهانه بياورد و بگويد من میخواهم صاحب يک فروشگاه بزرگ شوم و نيازي نيست اين همه رياضيات و تاريخ بخوانم. وقتي کودکتان چنين بهانههایی میآورد ارزش دانش آموختن و نياز ضروري انسان ها به علم را ياد آوري کنيد. يادتان باشد شما مسئوليت آموزش فرزندان تان را بر عهده داريد و بايد روش درست را براي آموزش پذيري به کار گیرید. صبور باشيد و خسته نشويد.
منبع:دکتر پيمان هاشميان نژاد/ به کوشش:لیدا سهیلی و سارا رمضانی