کدام‌يک براي استفاده مناسب‌تر هستند؟ گازي يا آبي؟ اصولا کولرها براساس ۲ عامل انتخاب مي‌شوند، يکي شرايط اقليمي و ديگري قيمت برق منطقه‌اي.
براي شمال و جنوب كشور كولرهاي گازي توصيه مي‌شوند؛
چرا كه كولرهاي گازي برخلاف كولرهاي آبي، ايجاد رطوبت نمي‌كنند. براي شرايط اقليمي غيرمرطوب هم، كولرهاي آبي ترجيح داده مي‌شود؛ چون به‌دليل ايجاد رطوبت، هوا را دل‌انگيزتر مي‌كنند.
عامل تعيين‌كننده دوم، مصرف برق است. مصرف برق كولرهاي گازي بسيار بالاست. اگر روزانه ۱۰ ساعت از يك كولر آبي استفاده كنيد، مصرف برق ماهانه شما، ۱۲۰كيلووات ساعت مي‌شود و اين آمار درصورت استفاده از كولر گازي به ۷۵۰كيلووات ساعت مي‌رسد! بنابراين طبيعي است كه استفاده از كولرهاي گازي كمتر توصيه شود اما با ورود به دوره كم‌آبي، قاعدتا بايد الگوي مصرف هم تغييرات اساسي كند. يك كولر آبي در هر ساعت ۲۰ ليتر آب مصرف مي‌كند. بنابراين در شرايطي كه يك سي‌سي آب هم گرانبهاست، يكي از تغييرات حياتي در الگوي مصرف، استفاده هرچه بيشتر از كولرهاي گازي به‌جاي كولرهاي آبي است؛ البته كولرهاي گازي كم‌مصرف جديد كه مشكل مصرف بالاي برق را ندارند، مي‌توانند در ايام زمستان هم هواي گرم توليد كنند و ۲ منظوره هستند. اين مطلب توصيه قطعي براي استفاده از كولر گازي نيست، شما بايد براساس هزينه خريد، شرايط اقليم و خانه‌تان انتخاب مناسب و متناسب با شرايط داشته باشيد؛ اما اگر به انتخاب كولر گازي رسيديد، اين نكته‌ها به شما كمك خواهد كرد.
كدام نوع كم‌مصرف‌تر است؟
پاسخ اين سؤال، كولرهاي گازي با كمپرسور اينورتر(inverter) است. آنچه مصرف برق كولر گازي را بالا مي‌برد، كمپرسور يا متراكم‌كننده گاز است. بنابراين در هنگام خريد حتما بايد به مدل كمپرسور دستگاه توجه كنيد. دو نوع سيستم اصلي در كولرگازي و كمپرسور وجود دارد:
۱٫كمپرسور معمولي يا دور ثابت
۲٫كمپرسور اينورتر يا دور متغير (راندمان بالا)
در كولر گازي دور ثابت، كمپرسور هميشه با حداكثر توان كار مي‌كند و با هربار خاموش و روشن كردن، به‌اصطلاح آمپر مي‌كشد؛ اما در كولرگازي اينورتر، دور كمپرسور براساس دماي محيط، رطوبت محيط و همچنين دماي تنظيم‌شده توسط كنترل دستي، تغيير مي‌كند. دراصل اين مدل كولر گازي، خود دماي محيط را تعديل مي‌كند و شما نيازي به استارت اضافه آن- كه يكي از علل اصلي مصرف زياد برق است- نداريد. در اين مدل، كمپرسور هيچ‌گاه به‌طور كامل خاموش نمي‌شود و درصورت مناسب شدن دما، فقط دور آن كم شده و با حداقل مصرف برق كار مي‌كند. از سوي ديگر، گاز خنك‌كننده در كولرهاي گازي جديد و به‌خصوص در اينورترها فريون ۴۱۰است. نقطه جوش اين گاز در دماي منهاي ۵۲درجه سانتي‌گراد است كه باعث كاهش كار كمپرسور و افزايش راندمان دستگاه مي‌شود. كولر گازي اينورتر ۵۰الي ۷۰درصد كم‌مصرف‌تر از كولر گازي معمولي است؛ يعني اگر كولر گازي معمولي ۷۵۰كيلووات برق مصرف كند، مصرف اين مدل كولر، گاهي حداكثربه ۳۰۰كيلووات مي‌رسد. البته قيمت كولرهاي اينورتر هم حدود ۳۰درصد بالاتر از مدل‌هاي معمولي است اما اين هزينه اضافي در يك دوره كوتاه به‌واسطه قبض برق پايين‌تر، قابل جبران است. اسپيلت‌هاي اينورتر با برچسب انرژي A يا +A عرضه مي‌شوند. البته به ياد داشته باشيد اگر اسپيلتي با برچسب مذكور در بازار مشاهده كرديد، الزاما دليل بر اينورتر بودن آن نيست؛ چون سيستم‌هاي معمولي هم در بعضي ظرفيت‌ها مي‌توانند با برچسب انرژي A ساخته شوند. به‌هرحال تنها كولر گازي اينورتر است كه راندماني بالا و مصرفي كم به‌معناي واقعي دارد.
كدام گزينه خنك‌كننده‌تر است؟
بايد در خريد كولر گازي به ظرفيت سرمايشي و گرمايشي آنكه براساس نوع كمپرسور متفاوت است، توجه كنيد. ظرفيت خنك‌كنندگي كولرهاي گازي معمولا با بي‌تي‌يو سنجيده مي‌شود. بي‌تي‌يو واحد اندازه‌گيري انرژي گرمايي در صنايع سرمايشي و گرمايشي است. در تعريف، هر بي تي يو ميزان گرمايي است كه دماي يك پوند آب را در فشار يك اتمسفر، از ۶۰درجه فارنهايت به ۶۱درجه فارنهايت برساند.
انواع كمپرسورها:
۱- پيستوني: اين كمپرسورها از ظرفيت ۱۸۰۰۰ تا۳۶۰۰۰ بي‌تي‌يو برخوردارند و به‌خاطر صداي زياد و مصرف بالا ديگر توليد نمي‌شوند و از رده خارج شده‌اند.
۲- روتاري: كمپرسورهاي روتاري از ظرفيت ۷۰۰۰ الي ۳۶۰۰۰ بي‌تي‌يو برخوردار هستند و كم‌صدا و كم‌مصرف بوده، در هنگام تعويض كمپرسور و خريد يك دستگاه جديد قيمت پايين‌تري دارند.
۳- اسكرال: اين كمپرسورها داراي ظرفيت ۲۴۰۰۰ الي ۹۶۰۰۰ بي‌تي‌يو هستند و به‌دليل صداي كم و قدرت بالا و مصرف پايين‌تر در مدل‌هاي ۳۰۰۰۰ و بالاتر كاربرد زيادي دارند.
نكته‌هايي كه وقت خريد مهم هستند:
اطلاعات فني درج شده روي بيشتر دستگاه‌ها و كاتالوگ‌هاي موجود در بازار مربوط به شرايط استاندارد است و در نتيجه معمولاً با مشخصات واقعي دستگاه اختلاف دارد. به‌طوري كه مثلاً كولر مدل ۱۸۰۰۰عملاً داراي ظرفيتي بين ۱۵۰۰۰ تا ۱۷۰۰۰ است و مشتري پس از خريد و نصب كولر متوجه مي‌شود كه توانايي گرم يا خنك كردن محل را ندارد. اين امر موجب مي‌شود كولر به‌طور مداوم با حداكثر توان كار كند و ضمن اينكه به كمپرسور فشار بيش از حد وارد مي‌شود، طول عمر دستگاه هم كاهش پيدا كند. ضمنا مهم‌ترين پيامد، بالا رفتن مصرف برق است. علاوه بر آنكه بايد توجه كنيد ظرفيت كولري كه خريداري مي‌كنيد پايين‌تر از حد نياز نباشد، بايد مراقب باشيد ظرفيت كولرتان بالاتر از حد نياز هم نباشد! چرا‌كه در اين صورت هم بيشتر از حد لزوم خرج كرده‌ايد و هم از آنجا كه به‌نسبت بالا رفتن ظرفيت دستگاه، مصرف برق آن هم بالاتر مي‌رود، مجبور مي‌شويد ماه به ماه هزينه بيشتري صرف قبوض برق كنيد؛ مثلاً فضاي اتاق شما با يك مدل ۲۴۰۰۰ خنك مي‌شود؛ اما شما با خريداري يك مدل ۲۸۰۰۰، بايد هزينه مصرف يك دستگاه ۲۸۰۰۰ را پرداخت كنيد. توجه كنيد كه در هنگام خريد كولر گازي، برخي فروشندگان كولرهايي با ظرفيت بالاتر از نياز شما را پيشنهاد خواهند داد تا مطمئن شوند دستگاهي كه مي‌فروشند، برگشت نمي‌خورد. پس كمك گرفتن از يك كارشناس تأسيسات در هنگام خريد كولرهاي گازي خالي از فايده نخواهد بود.
كدام كولر به‌كار فضاي شما مي‌آيد؟
براي تشخيص اينكه كدام مدل كولر گازي و با چه اندازه ظرفيت با محيط مورد نظر شما تناسب دارد، بايد «حجم محل مورد نظر (به مترمكعب)، مصالح به‌كار رفته در ساخت بنا شامل نوع در، پنجره و…، طبقه‌اي كه در آن هستيد، وضعيت نورگيري محل و وجود وسايل گرمازا يا سرمازا» را درنظر بگيريد. با فرض نبود وسايل سرمازا يا گرمازا در محل موردنظر و با لحاظ عايق‌بندي مناسب ساختمان كه حداقل اتلاف حرارتي و برودتي را ايجاد كند، ۲ نوع انتخاب خواهيد داشت:
در مناطق معتدل و نيمه‌‌گرمسيري (تا ۴۳درجه سانتي‌گراد):
به ازاي هر مترمكعب به‌طور ميانگين ۲۰۰بي‌تي‌يو، ظرفيت سرمايشي يا گرمايشي لازم است؛ مثلا براي يك اتاق ۲۰مترمربعي با ارتفاع ۳متر، حجم اتاق ۶۰مترمكعب (۶۰=۳×۲۰) خواهد بود كه با درنظر گرفتن ۲۰۰بي‌تي‌يو به ازاي هر مترمكعب در مجموع ۱۲۰۰۰بي‌تي‌يو (۱۲۰۰۰=۲۰۰×۶۰) يا به‌عبارتي يك دستگاه كولر مدل ۱۲۰۰۰مورد نياز خواهد بود.بنابراين شما با هزينه مبلغي حدود ۲الي ۲ميليون و ۵۰۰هزار تومان، مي‌توانيد يك كولر گازي سرد و گرم اينورتر با ظرفيت ۱۲۰۰۰ بي‌تي‌يو داشته باشيد. البته درصورتي كه بخواهيد كمتر هزينه كنيد، با مبلغي برابر يك و نيم ميليون الي ۲ميليون تومان مي‌توانيد يك كولر گازي سرد و گرم معمولي (با مصرف بالاتر برق) خريداري كنيد.
در مناطق گرمسيري و فوق‌گرمسيري(بيش از ۴۳درجه سانتي‌گراد):
به ازاي هر مترمكعب به‌طور ميانگين ۳۰۰بي‌تي‌يو، ظرفيت سرمايشي لازم است؛ مثلا براي يك اتاق ۲۰مترمربعي با ارتفاع ۳متر كه حجم اتاق ۶۰مترمكعب است، مقدار ظرفيت مورد نياز به اين صورت محاسبه مي‌شود:
(۱۸۰۰۰=۳۰۰×۶۰) يعني يك دستگاه كولر ۱۸۰۰۰براي يك اتاق ۲۰متري در شرايط گرمسيري و فوق گرمسيري جوابگو خواهد بود. پس با صرف مبلغي حدود ۳الي ۳ميليون و ۵۰۰هزار تومان مي‌توانيد صاحب يك كولر گازي سرمايشي و گرمايشي اينورتر ۱۸۰۰۰شويد و همينطور با كسر ۱ميليون تومان از اين مبلغ، يك كولر گازي سرد و گرم معمولي بخريد.
كولر گازي در بازار
براي خريد كولر گازي و لوازم يدكي آن در تهران، مي‌توانيد به خيابان سعدي برويد يا سري به خيابان ۱۷شهريور، سه‌راه امين‌حضور و چهارراه شهيد مصطفي خميني بزنيد. به‌علاوه مي‌توانيد از طريق سايت‌هاي خريد، از مشخصات فني، قيمت و شكل ظاهري كولرهاي گازي تحت انواع برندها اطلاع حاصل كنيد و حتي خريدتان را به‌صورت اينترنتي از سايت‌هاي معتبر انجام دهيد. اين جدول‌ها، طيفي از قيمت برخي مدل‌هاي كولر گازي اسپيلت را نشان مي‌دهد:
مدل محصول قيمت (تومان)
كولر گازي سرد و گرم ۳۸۰۰۰ ۴۷۰۰۰۰۰ الي ۴۹۰۰۰۰۰
كولر گازي سرد و گرم ۲۷۰۰۰۰۰ الي ۳۰۰۰۰۰۰
كولر گازي سرد و گرم اينورتر ۱۸۰۰۰ ۲۸۰۰۰۰۰ الي ۳۰۰۰۰۰۰
كولر گازي سرد و گرم اينورتر ۱۲۰۰۰ ۲۲۰۰۰۰۰ الي ۲۴۰۰۰۰۰
كولر گازي سرد ۳۸۰۰۰ ۴۴۰۰۰۰۰ الي ۴۶۰۰۰۰۰
كولر گازي سرد ۲۴۰۰۰ ۲۷۰۰۰۰۰ الي ۳۰۰۰۰۰۰
كولر گازي سرد و گرم ۱۸۰۰۰ ۲۱۰۰۰۰۰ الي ۲۳۰۰۰۰۰
كولر گازي سرد و گرم ۱۲۰۰۰ ۱۶۰۰۰۰۰ الي ۱۷۰۰۰۰۰
تأمين سرما با فريون ۴۱۰
در كولر گازي، همانند يخچال، از فرايند تبديل گاز به مايع به‌وسيله افزايش فشار و سپس تبديل مايع به گاز براي توليد سرما استفاده مي‌شود. گاز فريون ۲۲براي لايه ازن مضر است و از ابتداي سال ۲۰۱۵ از چرخه توليد خارج شده است. فريون ۴۱۰هم گازي است با راندمان بالا كه دوستدار محيط‌زيست است و به‌خصوص در سيستم‌هاي اينورتر بيشترين مصرف را دارد. ضمن اينكه فريون ۴۰۷ هم راندمان بالايي دارد و دوستدار محيط‌زيست است.
همشهری آنلاين
