انرژی خورشیدی , انرژی باد , انرژی گرمایی زمین , انرژی زیست توده , انرژی هیدروژن
انرژی خورشیدی، انرژی خورشیدی عظیم ترین منبع انرژی در جهان و حاصل از تابش نور خورشید است.
سیستمهای انرژی خورشیدی، فنآوریهای جدیدی هستند که برای تامین گرما، آب گرم، الکتریسیته و حتی سرمایش منازل مسکونی، مراکز تجاری و صنعتی بکار می روند.
فنآوریهای حرارتی خورشیدی به دو بخش نیروگاههای حرارتی خورشیدی و کاربردهای غیر نیروگاهی سیستمهای خورشیدی تقسیم بندی می شوند.
نیروگاههای حرارتی خورشیدی از تابش مستقیم خورشید استفاده ميکنند این بخش از تابش خورشید توسط ابرها، دود یا گرد و غبار منحرف نمی شود. بنابراین، نیروگاههای حرارتی- خورشیدی باید در مناطقی که از تابش مناسب خورشید برخوردار هستند ساخته شوند.
به صفحاتی که انرژی تابشی را به انرژی الکتریکی تبدیل می کنند، سلول یا باطری خورشیدی و به مجموعه چند سلول خورشیدی، پنل یا مدول می گويند. باطري هاي خورشيدي تنها مبدل انرژي خورشيدی به انرژي الکتريکي از نوع مستقيم هستند و توانايي ذخيره سازي انرژي را ندارند.
كاربردهاي غير نيروگاهي انرژي خورشيدي:
خوراك پز خورشيدي، آبگرم كن خورشيدي، آب شيرين كن خورشيدي،يخچال خورشيدي، خشك كن خورشيدي و گلخانه خورشيدي. در اجاق های خورشیدی، نور خورشید در نقطه ای متمرکز شده و به خاطر گرمای خود، می تواند غذای داخل اجاق را گرم کرده و یا آن را بپزد.
انرژي باد
انرژي حاصل از هواي متحرك است. هنگامي كه تابش خورشيد به طور نامساوي به سطوح ناهموار زمين مي رسد سبب ايجاد تغييرات دما و فشار مي گردد و در اثر اين تغييرات باد به وجود مي آيد. همچنين اتمسفر كره زمين به دليل حركت وضعي زمين، گرما را از مناطق گرمسيري به مناطق قطبي انتقال مي دهد كه اين امر نيز باعث به وجود آمدن باد می گردد. جریان اقیانوسی نیز بصورت مشابه عمل نموده و عامل ۳۰% انتقال حرارت کل در جهان است.
انرژی گرمایی زمین
انرژی زمین‌گرمایی انرژی حرارتی موجود در پوسته جامد زمین میباشد .زمين منبع عظيمي از انرژي حرارتي است. هر چه به اعماق زمين نزديك تر می شويم، حرارت آن افزايش مي يابد. اين حرارت می تواند از طریق فوران هاي آتشفشاني، آب هاي موجود در زمين و خاصيت رسانايي آن، به سطح زمین هدايت شود. در نواحی شناخته شده آتشفشانی و زلزله‌خیز که دارای شکستگیها و گسلهای فراوانی هستند، از تمرکز بیشتری برخوردار است در این سیستم، حرارت ذخيره شده در سنگ ها و مواد مذاب اعماق زمين به واسطه يك سيال حامل به سطح زمين منتقل مي شود. از این انرژي می توان برای تولید برق استفاده کرد.
در ایران نیز با مطالعات انجام شده از طریق چاه پیمایی ۱۴ منطقه مستعد تعیین شده که تنها در یک منطقه اکتشاف با حفر سه
سه حلقه چاه ظرفیت ۲۵۰ مگا وات بدست آمده است.
انرژی زیست توده
زیست توده ترجمه لغت انگلیسی بیوماس میباشد برای زیست توده تعاریف مختلف و متنوعی در جهان مطرح میباشد. بعنوان یک تعریف ساده میتوان گفت:
زیست توده شامل کلیه موادی در طبیعت میشود که در گذشته نزدیک جاندار بوده، از موجودات زنده بعمل آمده و یا زائدات و ضایعات آنها میباشند.
میدانیم که منشاء منابع فسیلی نیز منابع زیست توده میباشد ولی تفاوت آنها در این است که منابع فسیلی از منابع زیست توده که در گذشته بسیار دور زنده بودند و تحت شرایط فشار و دمای خاص حاصل شدهاند(دهها میلیون سال پیش).
زیست توده کلیه اجزاء قابل تجزیه زیستی از محصولات، فاضلابها و زایدات کشاورزی (شامل مواد گیاهی و حیوانی)، صنایع جنگلی و سایر صنایع مرتبط، فاضلابها و زبالههای تجریهپذیر زیستی شهری و صنعتی میباشد
از نقطه نظر تاریخی استفاده از انرژی زیست توده به ابتدایی ترین دوره های تاریخ باز می‌گردد از زمانی که آتش شناخته شد، انسان نخستین همواره چوب و برگ خشک درختان را به عنوان سوخت استفاده می‌کرده و این چرخه تا قرن حاضر نیز ادامه پیدا کرده است.
استفاده از انرژی زیست توده به شکل سنتی یعنی سوزاندن چوب درختان و فضولات حیوانی باعث نابودی جنگل ها و آلودگی و تخریب محیط زیست می شود. اما با تلفیق روش های شیمیایی و زیست شناختی می توان قند، سلولز و دیگر مواد موجود در ضایعات کشاورزی را به سوخت های مایع تبدیل کرد. یکی از راه های تامین منابع انرژی زیست توده، کاشت درختان یا درختچه های مناسب در زمین های نامرغوب است.
انرژی هیدروژن
هیدروژن بعنوان فراوان‌ترین عنصر موجود در سطح زمین به روشهای مختلف قابل تولید میباشد .کاربرد انرژی هیدروژن موجب کاهش آلاینده های زیست محیطی و حذف اکسیدهای گوگرد و اکسیدهای کربن ناشی از احتراق سوخت های فسیلی و کاهش اثر گلخانه ای ميشود.
مؤلف: تکتم هاشمی
منابع :
ساز مان انرژی های نو ایران – SUNA
