از خدا جوییم توفیق ادب بی ادب محروم ماند از لطف رب
بی ادب تنها نه خود را داشت بد بلکه آتش بر همه آفاق زد
از ادب پرنور آمد این فلک وز ادب معصوم و پاک آمد ملک
توسعه دارای دو بعد است:
۱-بعد اقتصادی و مادی :دراین بعد مظاهر قابل مشاهده هستند و نیازمند سرمایه گذاری اقتصادی و انسانی است.در این بعد سرمایه قابل زایش و قابل انتقال به نسل بعد می باشد. نیروی انسانی آموزش دیده هم جزاین بعد است و وقتی این بعد شکل می گیرد رفاه به وجود می آید.
۲- بعد فـــرهنگی و رفتاری:وقتی به وجود می آید که در سرمایه های فرهنگی و اجتماعی و نمادین سرمایه گذاری کنیم.
این سرمایه ها برای شکل گرفتن بعد دوم توسعه که محصولش رضایت است لازم است.باید توجه داشت که رفاه الزاما موجب ایجاد رضایت نمی شود.
بخش بزرگی از مهاجرت ها به دلیل عدم رضایت است نه رفاه.
سرمایه های فرهنگی ، اجتمـــــاعی و نمادین صیقل دهنده تیزی های رفتاری ما هستند.برنامه ریزی برای ایجـــاد رضایت مندی در جامعه باید از دوران پیش از دبستان و دبستان آغاز شود.
بعد اول توسعه کارخانه،د انشگاه ، صنعت و فناوری می خواهد.
بعد دوم توسعه ابتدا مادران توانمند می خواهد و دوم خانه هایی که در آن بعد فرهنگی و رفتاری شکل بگیرد.
در دوران مدرن عقل بر عاطفه غلبه دارد.در جامعه مدرن قانون جایگزین سنت می شود.
یکی از تحولاتی که در بعد فرهنگی باید رخ دهد رواداری است یعنی عبور از عقاید سنتی که از آداب و رسوم به ما رسیده به عقایدی که عنصر رواداری در آن غلبه داشته باشد.
غالبا در جوامع مذهبی مدارا هست ولی رواداری نیست.آنچه برای توسعه لازم است رواداری است نه مدارا.
جامعه ای می تواند به بعد دوم توسعه دست یابد که وارد مرحله رواداری شود.
رواداری ترجمه کلمه tolerance به معنی گذشت، مقاومت و تحمل است.
تفاوت مدارا با رواداری:
مدارا: زمانی است که من عقاید خود را دارم و معتقدم من بهترین عقاید را دارم و دیگران بر حق نیستند اما با وجود این تحـــمل می کنم.
رواداری: به دیگران آگاهانه حق دگر باشی و دگــــر اندیشی می دهم. زمانی است که باور دارم تمام حقیقت در اعتقادات من نیست و دیگران هم پاره ای از حقیقت را دارند و به دیگران حق می دهم که متفاوت با عقیده من باشند.
مدارا در زمان صلح باعث می شود دوستانه با هم رفتار کنیم.
رواداری در زمان جنگ به کار می آید.آنچه در جنگهـــا باعث می شود انسانی رفتار کنیم رواداری است.
در بعد دوم توسعه یکی از تحولاتی که لازم داریم رواداری است.رواداری را باید از خانه و مدرسه شروع کرد.آنچه باعث می شود در بزرگ سالی رضایت داشته باشیم این است که در کودکی رواداری را آموخته باشیم.
نیازبرای گذر از آبروداری به رواداری، تمرکز برنامه ریزان جامعه روی این موضوع است.
جامعه ای که آبرودار است روادار نیست. این جامعه جامعه ای دیکتاتوری است. در این جامعه گفتگو نیست.
آبروداری نفاق، دروغ و ریا کاری می آورد.
مادران باید به گونه ای رفتار کنند که بذر آبروداری را در بچه ها نکارند و معلمان باید فرهنگ رواداری را رواج دهند.
نظام آموزشی ما باید بازی محور باشد که بچه ها شاد بزرگ شوند. رابطه محور باشد تا بچه ها مناسبات اجتماعی را فراگیرند.
اگر می خواهیم ۲ یا ۳ نسل آینده روی ریل توسعه قرارگیرد باید شکل نظام آموزشی تغییر کند و فرهنگ آبروداری را تخریب کنیم تا به رواداری برسیم.
به امید آن روز